چاقی و اضافه وزن یکی از معضلات مهم سلامتی در دنیای مدرن امروزی است و افراد مبتلا، به دنبال روش های متفاوت برای کاهش وزن و رسیدن به اندام متناسب هستند. اخیرا رژیم های غذایی فستینگ یا روزه داری متناوب (Intermittent Fasting) مطرح شده است که نوعی الگوی غذاخوردن است که بین دوره‌های غذاخوردن و ناشتایی در تناوب است. تا کید این رژیم بیشتر روی زمان خوردن است و این یکی از تفاوت‌های اساسی آن با دیگر انواع رژیم لاغری است. ایده رژیم روزه‌داری این است که در ساعاتی که شما غذا نمی‌خورید و بدن شما کالری دریافت نمی‌کند، به جای قند از چربی به عنوان منبع انرژی استفاده می‌کند و این اتفاق باعث می‌شود که لاغر شوید. همچنین بعضی از مطالعات نشان می دهند رژیم فستینگ علاوه بر تاثیر بر کاهش وزن و توده بدنی روی درصد چربی، کلسترول تام و LDL کلسترول، تری گلیسیرید، قند خون ناشتا، انسولین ناشتا، شاخص HOMA-I، فشار خون سیستولیک و دیاستولیک هم تاثیر داشته است .

این رژیم اشکال مختلفی دارد که از آن جمله:

• رژیم فستینگ ۱۶ : ۸
• رژیم فستینگ ۵:۲
• رژیم فستینگ ۱۲ ساعته
• رژیم فستینگ ۲۴ ساعته
• رژیم فستینگ یک روز در میان

برای اینکه بتوانید با این متد لاغر شوید باید بر حسب نوع رژیم در ساعات یا روزهایی که مجاز به مصرف مواد غذایی هستید یک رژیم غذایی متعادل و سالم داشته‌باشید و به روال روتین رژیمتان پایبند باشید، نه بیشتر و نه کمتر.

امکان پیروی از رژیم غذایی فستینگ در گروه های سنی و فیزیولوژیک مختلف و افراد مبتلا به بیماری چگونه است؟
هر کسی نمی‌تواند از این رژیم غذایی استفاده کند. این رژیم برای کسانی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند توصیه نمی شود. یکی از بیماری‌هایی که برای رژیم فستینگ اصلا مناسب نیست، بیماری‌های گوارشی است. زمانی‌که شما بیماری‌های گوارشی داشته‌باشید، به هیچ عنوان نباید برای مدت طولانی گرسنه بمانید. همچنین این رژیم برای کودکان زیر ۱۲ سال و افراد بالای ۷۰ سال و خانم های باردار و شیرده مناسب نمی باشد.
در موارد ابتلا به سنگ کلیه، رفلاکس معده به مری، دیابت، مشکلات تنظیم قند خون، فشار خون پایین، مصرف دارو، اختلالات خوردن یا سابقه آمنوره در خانم ها یا سایر مشکلات پزشکی قبل از شروع رژیم فستینگ با متخصص تغذیه مشورت نمایید.

معایب رژیم غذایی فستینگ
یکی از معایب اصلی رژیم فستینگ احتمال کاهش انرژی درطول روز است. برخی از افراد ممکن است در دوره‌های فستینگ احساس خستگی و کاهش انرژی کنند. همچنین ممکن است به علت عدم مصرف مواد غذایی مناسب علایم و عوارض کمبود مواد مغذی در بدن ایجاد شود . برای پیشگیری لازم است که در دوره‌های مصرف غذا به انتخاب غذاهای مغذی دقت شود.
در مقایسه اثر بخشی رژیم فستینگ با دیگر رژیم‌های تغذیه‌ای برخی تحقیقات نشان داده‌اند که رژیم فستینگ می‌تواند به میزان مشابهی با رژیم‌های معمولی کالری محدود کاهش وزن دهد. از طرفی برخی از افراد ممکن است بعد از رها کردن دوره‌های فستینگ وزن گیری مجددی داشته باشند. در حالی که در رژیم‌های مبتنی بر تغذیه متنوع و پایدار و ایجاد سبک زندگی صحیح احتمال وزنگیری مجدد کمتراست.

نتیجه
به طور کلی، اثربخشی رژیم فستینگ و دیگر رژیم‌ها به عوامل متعددی از جمله وضعیت سلامت، و هدف‌های شما بستگی دارد.
از آنجایی که مطالعات روی رژیم فستینگ تا بحال بازه زمانی بیشتر از 1 سال را شامل نشده اند اثرات این رژیم در طولانی مدت و ثبات وزن کاهش یافته پس از آن هنوز به طور کامل مشخص نیست و هرچند که برخی از تحقیقات نتایج مثبتی را نشان داده‌اند، اما هنوز مطالعات بیشتری برای نتیجه گیری جامع تر نیاز می باشد.


منابع:

Intermittent fasting and obesity-related health outcomes: an umbrella review of meta-analyses of randomized clinical trials. JAMA network open 4, no. 12 (2021): e2139558-e2139558
Varady, K.A. (2011). Intermittent versus daily calorie restriction: which diet regimen is more effective for weight loss? Obesity Reviews, 12(7), e593-e601.
Tinsley, G.M., et al. (2016). Time-restricted feeding in young men performing resistance training: A randomized controlled trial. European Journal of Sport Science, 17(2), 200-207.
Patterson, R.E., & Sears, D.D. (2017). Metabolic effects of intermittent fasting. Annual Review of Nutrition, 37, 371-393.
Catenacci, V.A., et al. (2016). A randomized pilot study comparing zero-calorie alternate-day fasting to daily caloric restriction in adults with obesity. Obesity, 24(9), 1874-1883.
https://easd-elearning.org/what-role-for-intermittent-fasting-in-obesity-treatment/